Idea kampanii
Kampania „Wolne faktury – bez zakazu cesji”
Rosnący udział polskich firm w światowej wymianie handlowej sprawia, że konkurencja, w której biorą udział rozszerza się o nowe pola. Oprócz płaszczyzn: cenowej, jakościowej i technologicznej w odniesieniu do oferowanych produktów i usług, wkroczyła także na płaszczyznę konkurowania szybkością obrotu środkami pieniężnymi. To oznacza, że rola finansów przedsiębiorstwa wykracza dziś daleko poza obsługę bieżących operacji, stając się filarem rachunkowości zarządczej wspierającej potencjał firmy poprzez zwiększanie jej zdolności w zakresie płynności finansowej.
Na tym polu nasi przedsiębiorcy muszą zmierzyć się poważną barierą jaką stwarza polskie prawo: stosowaniem przez zamawiających zakazu cesji wierzytelności w umowach.
Kodeks cywilny daje prawo stosowania zastrzeżeń umownych zakazujących wierzycielowi przenoszenia wierzytelności na osobę trzecią. Praktyka gospodarcza pokazuje, że zapis ten stosowany jest coraz częściej zwłaszcza przez duże przedsiębiorstwa, co wzmacnia asymetrię między stronami handlowymi na niekorzyść mniejszych dostawców.
Stosowania zakazu przelewu wierzytelności przez dłużnika wierzytelności uniemożliwia wierzycielowi bez zgody dłużnika swobodnie dysponować wierzytelnością (np. finansując ją w ramach faktoringu lub używając jej jako zabezpieczenia kredytu lub gwarancji), co naraża wierzyciela na ryzyko utraty płynności finansowej i upadłość. Zakazy cesji są również obecnie elementem negatywnej praktyki negocjacyjnej, kiedy to silniejszy odbiorca (dłużnik wierzytelności) wyznacza odpowiednią ceną (dłuższy termin płatności czy niższa cena) za możliwość rezygnacji z umownego zapisu zakazującego przelewu wierzytelności
Polski Związek Faktorów postuluje konieczność ochrony wszystkich stron transakcji handlowej: dostawcy (tj. pierwotnego wierzyciela, zbywcy wierzytelności), instytucji finansowej (tj. wtórnego wierzyciela, nabywcy wierzytelności) i odbiorcy (tj. dłużnika wierzytelności). Tak szeroko określone postulaty sprawiają, że konieczne jest zaproponowanie zmian kodeksowych, bo tylko one będą sposobem na przywrócenie równowagi między wspomnianymi stronami.
Podstawą kwestią jest rozróżnienie wierzytelności na wierzytelności pieniężne i wierzytelności niepieniężne (model dualistyczny). W przypadku wierzytelności niepieniężnych istniejące kodeksowe restrykcje (tj. skuteczność kontraktowych zakazów cesji) mogłyby zostać utrzymane. W przypadku wierzytelności pieniężnych (będących surogatem zapłaty) konieczne jest wprowadzenie zmian mających na celu osiągnięcie wyważonej ochrony dłużnika i stanowiących fundament zastosowania nowoczesnej zmiany wierzyciela (cesji), z uwzględnieniem jednak, w określonych przypadkach, potrzeby bezpieczeństwa nabywcy wierzytelności.
Proponujemy korzystne dla wszystkich zmiany w Kodeksie cywilnym:
Kodeks cywilny
Art. 514
Jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, zastrzeżenie umowne, iż przelew nie może nastąpić bez zgody dłużnika, jest skuteczne względem nabywcy tylko wtedy, gdy pismo zawiera wzmiankę o tym zastrzeżeniu, chyba że nabywca w chwili przelewu o zastrzeżeniu wiedział.
Art. 514
§ 1. Przelew wierzytelności pieniężnej jest skuteczny wobec dłużnika bez względu na zastrzeżenie umowne między zbywcą a dłużnikiem. Nie wyklucza to odpowiedzialności zbywcy wobec dłużnika za naruszenie takiego zastrzeżenia.
§ 2. Przelew wierzytelności niepieniężnej jest nieskuteczny wobec dłużnika, jeżeli narusza zastrzeżenie umowne ograniczające przelew, chyba że nabywca nie wiedział mimo dołożenia należytej staranności o jego istnieniu w chwili przelewu bądź dłużnik wyraził zgodę na przelew.
§ 3. Pomimo nieskuteczności wobec dłużnika przelewu wierzytelności niepieniężnej nabywca może żądać od zbywcy wydania świadczenia spełnionego przez dłużnika.
Dlaczego my?
Jako praktycy codziennie stykamy się problemami, z jakimi borykają się polscy przedsiębiorcy. Wychodzimy naprzeciw ich potrzebom w zakresie finansowania bieżącej działalności. Mamy przy tym świadomość, że niektóre problemy wynikają nie z warunków rynkowych, ale z przestarzałych regulacji prawnych.
Dlatego Polski Związek Faktorów podjął się realizacji kampanii zmierzającej do wyeliminowania zakazu cesji z polskiego prawa. Nasze środowisko jednomyślnie żywi głębokie przekonanie, że wpłynie to korzystnie na rozwój gospodarczy w Polsce.
Celem kampanii „Wolne faktury – bez zakazu cesji” jest z jednej strony propagowanie idei aktualizacji polskiego prawa w stronę rozwiązań dopasowanych do współczesnych warunków rynkowych i potrzeb polskich przedsiębiorców, z drugiej – zaproponowanie konkretnych zmian regulacyjnych, sprzyjających konkurencji oraz jej ochronie w naszym systemie gospodarczym.
SIEDZIBA
BIURO LUBLIN
ul. Lubartowska 74 A
20-094 Lublin
KONTAKT
email: pzf@faktoring.pl
telefon: +48 667 672 118
